فرسایش خاک در ایران چند برابر متوسط جهانی

فرسایش خاک از جمله نگرانی‌های عمده ‌در حوزه محیط‌ زیست در قرن حاضر است. معنی اصلی لغت فرسایش عبارت از کاهش تدریجی مواد است. سطح زمین از زمان تشکیل تاکنون به‌طور دائم در حال تغییر بوده است و مواد آن فرسایش می‌یابند. در واقع فرسایش، کاهش ضخامت لایه سطحی خاک به وسیله باد است. فرسایش فرآیندی است که در آن ذرات خاک توسط عوامل فرساینده از بستر اصلی خود جدا شده و توسط یکی از عوامل انتقال‌دهنده به مکان دیگری حمل می‌شود. در این میان،  مقدار کل بارندگی و شدت آن نیز از دیگر عوامل طبیعی فرسایش هستند. اما اوضاع فرسایش خاک در کشور ما چگونه است؟ ایران کشوری با وسعت کل آن یک‌میلیون و 648هزار کیلومترمربع است که 11درصد این وسعت تحت کشاورزی، 50درصد چراگاه‌های دائمی، 9درصد جنگل‌ها و بیشه‌زارها و 30درصد را اراضی دیگر در بر گرفته است. از سوی دیگر، متوسط بارندگی در ایران 240میلی‌متر است که کمتر از یک‌سوم متوسط بارندگی جهان است. طبق گزارش فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد حدود 36درصد از کل زمین‌ها و 60درصد از خاک‌های کشاورزی در ایران در معرض فرسایش هستند.
در این میان، عمده‌ترین دلیل فرسایش شدید خاک در ایران،
از بین رفتن پوشش گیاهی است. این مسئله در مورد مراتع و بسیاری از اراضی جنگلی سواحل دریای خزر صادق است. می‌توان گفت تقریبا در همه مراتع، چرای بی‌رویه موجب فرسایش خاک شده به طوری که تراکم دام در آنها 2 تا 6برابر ظرفیت چرای موجود است.
در چنین وضعیتی عجیب نیست که از سوی مقام‌های مسئول در کشورمان بارها اعلام شده که فرسایش خاک در ایران چند برابر متوسط جهانی است، این اتفاق درحالی رخ داده است که خاک به عنوان یکی از مهمترین عناصر محیط ‌زیست برای احیای مجدد به زمان طولانی نیاز دارد.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی روز گذشته اعلام کرد: در کشور بار سنگینی بر منابع آب و خاک و حتی ذخایر ژنتیکی وارد کرده‌ایم. نکته قابل تامل در جملات بعدی این مقام مسئول است که گفته از 169میلیون هکتار مساحت کشور 51میلیون هکتار قابل کشت است که به دلیل محدودیت منابع آب و دیگر مشکلات فقط 18.5میلیون هکتار از آن در چرخه کشت قرار دارد.